Trong khi lướt qua một trang web tin tức tài chính, đọc một tạp chí tài chính hoặc xem tin tức tài chính, bạn có thể nghe thấy cụm từ Thu nhập trên mỗi cổ phần khi thảo luận về lợi nhuận của một công ty nhất định. Điều này có thể khiến bạn tò và khiến bạn tự hỏi chỉ số EPS là gì, viết tắt của từ gì, và liệu bạn có nên quan tâm tới nó.
Mục lục
Chỉ số EPS là gì?
EPS (Earning Per Share) là Lợi nhuận sau thuế của 1 cổ phiếu.
Với: Lợi nhuận sau thuế là 4 quý liên tiếp, Nếu nói EPS năm 2017 tức là lợi nhuận sau thuế của một cổ phiếu của năm 2017; nếu nói thường EPS thì ta thường mật định là EPS 4 quý báo cáo gần nhất
Công thức tính chỉ số EPS
Thu nhập trên một cổ phần
Trong việc tính toán EPS, sẽ chính xác hơn nếu sử dụng lượng cổ phiếu lưu hành bình quân trong kì để tính toán vì lượng cổ phiếu thường xuyên thay đổi theo thời gian. Tuy nhiên trên thực tế người ta thường hay đơn giản hoá việc tính toán bằng cách sử dụng số cổ phiếu đang lưu hành vào thời điểm cuối kì.
Chỉ số giá trên thu nhập P/E
Ý nghĩa của chỉ số EPS
– Thu nhập trên một cổ phần (EPS) thường có ý nghĩa trong việc so sánh, đánh giá khả năng sử dụng vốn của các doanh nghiệp.
Rõ ràng, hai doanh nghiệp có thể có cùng tỷ lệ EPS nhưng số lượng cổ phần phổ thông đang lưu hành của hai công ty là không giống nhau. Nếu coi các yếu tố khác là cân bằng thì doanh nghiệp sở hữu ít cổ phần phổ thông hơn sử dụng vốn hiệu quả hơn doanh nghiệp còn lại.
– Hệ số giá trên thu nhập P/E thường được sử dụng để định giá cổ phiếu.
Liên hệ giữa EPS và P/E
Hệ số giá trên thu nhập (P/E) là một trong những chỉ số phân tích quan trọng trong quyết định đầu tư chứng khoán của nhà đầu tư.
Đồng thời, thu nhập trên một cổ phần cũng có ảnh hưởng đến giá thị trường của cổ phiếu đó.
Hệ số P/E đo lường mối quan hệ giữa giá thị trường (Market Price) và thu nhập của mỗi cổ phiếu (Earning Per Share – EPS) và được cho bởi công thức sau:
Chỉ số EPS là thành phần cấu tạo nên chỉ số P/E, cụ thể EPS đóng vai trò mẫu số trong công thức tính P/E.
Do giá cổ phiếu (thị giá) luôn > 0, trong khi lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp có thể > 0 (khi doanh nghiệp có lãi) hoặc < 0 (khi doanh nghiệp bị lỗ), có nghĩa là EPS > 0, EPS < 0 tùy thuộc vào hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Trong trường hợp EPS > 0, nhà đầu tư có thể tính và định giá cổ phiếu theo P/E
Ngược lại, trong trường hợp EPS < 0, ta không định giá cổ phiếu theo P/E, mà dùng chỉ số P/B.
Xem thêm: Chỉ số ROE là gì? Cách xác định chỉ số ROE
EPS cơ bản và EPS pha loãng
Chỉ số EPS gồm 2 loại là: EPS cơ bản và EPS pha loãng.
EPS cơ bản là khái niệm GoValue đã giới thiệu ở phần mở đầu và cách tính cũng như cách sử dụng sẽ được trình bày ở các phần tiếp theo.
EPS pha loãng (Dilluted EPS) là chỉ số bổ sung nhằm điều chỉnh rủi ro pha loãng lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu do doanh nghiệp phát hành trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ưu đãi, quyền mua cổ phiếu, ESOP…
Chỉ số này có độ chính xác cao hơn EPS cơ bản, do nó đã phản ánh các sự kiện có thể làm thay đổi khối lượng cổ phiếu trong tương lai.
…hoặc trong phần thuyết minh của báo cáo kết quả kinh doanh.
Mối quan hệ giữa chỉ số EPS và P/E là gì?
Chỉ số EPS là thành phần cấu tạo nên chỉ số P/E; chữ E ở chỉ số P/E tức là viết tắc của EPS. Vì giá cổ phiếu luôn lớn hơn 0 (P>0), trong khi lợi nhuận doanh nghiệp có thể lãi, có thể lỗ, nên EPS>0, hoặc EPS=<0.
- Hay Giá = P/E X EPS
- Khi EPS > 0 thì ta có thể tính và định giá cổ phiếu theo P/E
- Khi EPS < 0 thì ta không áp dụng để tính P/E, mà có thể xài chỉ số P/B
Chỉ số EPS bao nhiêu là tốt?
Nếu bạn đã từng đọc bài viết Toàn diện về ROE do Ngọ đã viết, bạn sẽ thấy ROE >15% bền vững ít nhất 3 năm, có xu hướng gia tăng thì sẽ tốt.
Một mệnh giá cổ phiếu là 10.000 đồng, (lưu ý là mệnh giá cổ phiếu khác với giá trị sổ sách và giá cổ phiếu nhé), tất cả các doanh nghiệp niêm yết ở 3 sàn VN-INDEX, HNX, UPCOM đều có mệnh giá duy nhất là 10.000 đồng.
Do đó 1 doanh nghiệp được đánh giá làm ăn tốt thì ta có EPS> 1.500 đồng và duy trì nhiều năm, có xu hướng tăng. Ít nhất cũng nên EPS>1.000 đồng!
Vì sao EPS có ý nghĩa quan trọng đối với nhà đầu tư ?
EPS được xem là biến số quan trọng khi tính toán giá cổ phiếu, và đóng vai trò quan trọng cấu thành nên hệ số P/E.
EPS càng cao phản ánh năng lực kinh doanh của công ty càng mạnh, khả năng trả cổ tức là cao và giá cổ phiếu cũng có xu hướng tăng cao.
Cần chú ý đến những công ty tiến hành chia tách cổ phiếu, ví dụ: Chia tách theo tỷ lệ 2:1 thì EPS sẽ giảm còn một nửa, cụ thể là : trước khi chia tách EPS = 5000 VND, sau khi chia tách (2:1), EPS chỉ còn 2500 VND.
Chỉ số EPS của các công ty công nghệ của Mỹ (Năm 2012)
| Name | Symbol | Last price | Market capitalization | EPS | P/E▼ |
| Linkedin Corporation | LNKD | 103.05 | 10.65B | 0.16 | 637.41 |
| Amazon.com, Inc. | AMZN | 220.07 | 99.15B | 1.22 | 180.74 |
| Facebook Inc | FB | 32.06 | 68.55B | 0.31 | 102.61 |
| Yahoo! Inc. | YHOO | 15.44 | 18.87B | 0.88 | 17.48 |
| Google Inc | GOOG | 560.7 | 182.80B | 32.99 | 17 |
| Apple Inc. | AAPL | 570.77 | 533.70B | 41.02 | 13.92 |
| Intel Corporation | INTC | 26.05 | 131.06B | 2.36 | 11.03 |
| Microsoft Corporation | MSFT | 29.86 | 250.89B | 2.75 | 10.86 |
| Groupon Inc | GRPN | 9.89 | 6.39B | -0.33 |
*Source: Google Finance
- Apple dẫn đầu với EPS = 41.02, tiếp theo là Google (EPS = 32.09).
- Groupon (Website cung cấp dịch vụ mua theo nhóm giá rẻ): EPS mang giá trị âm (-0.33), thậm chí còn không tính được P/E, vì hầu như công ty không có thu nhập. Trong năm qua, công ty này đã lỗ 350 triệu USD, tương đương 0,97 USD/cổ phiếu.
- LinkedIn (Mạng xã hội chuyên gia – doanh nghiệp – tuyển dụng): EPS chỉ vỏn vẹn 0.16 USD, trong khi P/E của công ty này cao ngất ngưỡng: trên 600 lần, lại không trả cổ tức, điều đó gần như đồng nghĩa với việc nhà đầu tư đang đâm đầu vào cửa tử nếu nắm giữ cổ phiếu này.
- Facebook (Mạng xã hội lớn nhất thế giới): Với lợi nhuận 1 tỷ USD đạt được trong năm 2011, Facebook có mức P/E cực kỳ cao, khoảng 100 lần, tuy nhiên EPS chỉ có 0.31 USD.
Xem thêm: Chỉ số ROI là gì? Cách tính và đo lường chỉ số ROI
Ví dụ tổng quát về chỉ số EPS
Chỉ số EPS của Vinamilk
EPS cơ bản = EPS pha loãng = 6.91 ngàn đồng. Nguyên nhân là do Vinamilk không phát hành trái phiếu chuyển đổi, hay quyền mua cổ phiếu còn hiệu lực.
EPS = 6.910 > 1.500 đồng, và nhiều năm bền vững => Vinamilk là công ty tốt
Mối quan hệ giữa P/E & EPS là P/E = Giá / EPS = 165.9 / 6.91 = 24.39. =≫ P/E = 24.39
Số cổ phiếu lưu hành là 1,451,246.749 và EPS = 6.91 => Lợi nhuận sau thuế = EPS X Số cổ phiếu lưu hành = 6.91 X 1.451.246.749 = 10.027 tỷ đồng (hơn 10 ngàn tỷ đồng)
Chỉ số EPS của Công ty Cổ phần Công viên nước Đầm Sen
EPS cơ bản = 7.40; EPS pha loãng = 7.40. Điều này chứng tỏ, mỗi cổ phiếu của Công ty Cổ phần Công viên nước Đầm Sen có lợi nhuận sau thuế tương ứng là 7.400 đồng.
EPS = 7400 đồng > 1.500 đồng => Công ty DSN làm ăn rất hiệu quả
Giá bán là 56.500 đồng. Ở mức P/E là 7.64.
Chỉ số EPS của Công ty cổ phần xây dựng FLC Faros
EPS cơ bản = 1.65; EPS pha loãng = 1.38. Như vậy có nghĩa là mỗi cổ phiếu của Công ty cổ phần xây dựng FLC Faros có loại nhuận sau thuế là 1.380 đồng.
EPS = 1.380 < 1.500 đồng, và lợi nhuận những năm trước cũng không tốt. =≫ Công ty ROS hoạt động không tốt
Giá bán là 56.800 đồng. Ở mức P/E là 38.6
Như vậy, muốn đầu tư bạn còn lựa chọn những doanh nghiệp có chỉ số tốt như Vinamilk hay Công ty Cổ phần Công viên nước Đầm Sen. Còn nếu mua ROS thì không sớm thì muộn bạn sẽ bị thua lỗ.
Hạn chế của EPS là gì?
Thứ nhất, EPS có thể âm và P/E không có một ý nghĩa kinh tế nào nếu như mẫu số âm. Vậy nên, bạn cần phải dùng các công cụ để định giá khác.
Thứ hai, lợi nhuận dễ biến động, vậy nên nó có thể đột biến, bán tài sản, chủ doanh nghiệp cố tình hay thuộc ngành có chu kỳ cao. Do đó mà EPS sẽ bị bóp méo.
Thứ ba, các doanh nghiệp liên tục phát hành cổ phiếu, trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ESOP, điều này làm EPS giảm, các nhà đầu tư gặp rủi ro.
Thứ tư, các doanh nghiệp thay đổi số liệu, dẫn đến lợi nhuận ảo (Trường hợp TTF giai đoạn 2015-2016) khiến nhà đầu tư thua lỗ, bằng cách gia tăng hàng tồn kho và khoản phải thu…
Xem thêm: ROA là gì? Chỉ số ROA như thế nào là tốt?
Nếu còn thắc mắc vấn đề gì trong bài viết trên, vui lòng để lại phản hồi bên dưới. Đội ngũ Winerp.vn sẽ tích cực trả lời những phản hồi của các bạn. Chúc các bạn thành công.
