Ngày nay, hoạt động bán hàng đa cấp đã không còn xa lạ trong cuộc sống. Vậy bán hàng đa cấp là gì, bán hàng đa cấp có tốt không? Có cách nào để nhận biết công ty đa cấp lừa đảo không?. Cùng WinERP tìm hiểu nhé.
Mục lục
Bán hàng đa cấp là gì?
Bán hàng đa cấp là hoạt động kinh doanh sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh. Trong đó, người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới (khoản 1 Điều 2 Nghị định 40/2018/NĐ-CP).
Theo đó, bán hàng đa cấp có những đặc điểm sau đây:
– Bán hàng đa cấp là một hình thức bán lẻ hàng hóa: Công ty bán hàng đa cấp có thể là công ty trực tiếp sản xuất và tiếp thị, bán lẻ sản phẩm hoặc phân phối hàng hóa do các công ty khác sản xuất. Công ty đa cấp bán lẻ hàng hóa thông qua mạng lưới tiếp thị.
– Việc bán hàng được thực hiện bởi mạng lưới người tham gia với nhiều cấp, nhiều nhánh khác nhau:
Các doanh nghiệp thường bán hàng qua đại lý, cửa hàng hoặc siêu thị… Còn trong hoạt động bán hàng đa cấp, không có các đại lý, cửa hàng, siêu thị mà hàng hóa được các nhà phân phối trực tiếp sử dụng hoặc giới thiệu và bán cho người tiêu dùng.
– Người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng từ kết quả bán hàng của mình và của người khác trong mạng lưới do mình tổ chức:
Người tham gia bán hàng đa cấp được hưởng thù lao từ 2 nguồn:
- Hoa hồng trực tiếp được tính trên doanh số bán hàng;
- Hoa hồng gián tiếp là khoản tiền thưởng khi xây dựng mạng lưới tiêu thụ của người tham gia bán hàng đa cấp.
Như vậy, người bán hàng đa cấp sẽ giúp doanh nghiệp bán hàng và được trả hoa hồng chứ không phải là người tham gia đầu tư để hưởng lợi nhuận.
Mô hình kinh doanh đa cấp vận hành như thế nào
Dòng thu nhập của mô hình kinh doanh đa cấp
Trong mô hình kinh doanh của tiếp thị đa cấp, thì tiền hoa hồng của người tham gia phân phối theo cấu trúc kim từ tháp ( người phân phối cấp dưới) là nguồn doanh thu có lãi lớn nhất của công ty, đồng thời cũng là nguồn doanh thu có thu nhập thấp nhất đối với người phân phối.
Ngược lại, doanh thu từ việc bán sản phẩm trực tiếp của công ty lại là nguồn doanh thu có tỷ lệ lãi thấp nhưng lại là thu nhập chính của người bán sản phẩm. Từ đó, ta thấy được rằng, sau khi đã bù trừ lợi nhuận và chi phí, thì cả hai nguồn doanh thu đều gần như bằng không.
Ở một số công ty đa cấp, họ không công khai con số tỷ lệ người tiêu dùng của họ, đồng thời những người tham gia vào hệ thống đa cấp. Có các công ty còn không lưu trữ những số liệu này chỉ vì họ không thể phân biệt được người tiêu dùng hay người bán hàng.
Nhưng nhiều công ty hoạt động theo hình thức đa cấp biến tướng vẫn tạo ra hàng tỷ đồng hàng nằm và lợi nhuận rất lớn. Vậy từ đâu mà họ lại được như vậy? Đó chính là việc họ tạo lợi nhuận bằng nguồn lao động không lương, và chỉ chi trả cho các cá nhân tham gia đúng đầu trong mạng lưới phân phối sản phẩm.
Các công ty kinh doanh theo mô hình đa cấp hoạt động trên cơ sở tiền hoa hồng. Nên những người tham gia trở thành người tiêu dùng các sản phẩm của công ty vì họ bị bắt buộc phải làm như vậy. Điều này sẽ tạo một khoản lợi nhuận rất lớn cho chủ sở hữu và các cổ đông của công ty MLM công ty.
Từ đó những nạn nhân sẽ tham gia thành một mạng lưới bán hàng đa cấp bị biến tướng, họ bị lừa và luôn hi vọng sẽ được đứng đầu ở tháp kinh doanh này. Điều này sẽ giúp họ tạo được lợi nhuận cao từ các cổ đông thực tế của công ty đa cấp, và đa số là không!
Thu nhập của người bán hàng
Đa phần những người tham gia vào mô hình kinh doanh đa cấp đều có lợi nhuận ròng không đáng kể hoặc là không. Trung bình thu nhập của một người Việt Nam bán hàng đa cấp chỉ có 316 nghìn đồng/tháng. Đây là số liệu chính xác của Cục quản lý cạnh tranh của Bộ Công Thương Việt Nam. Theo số liệu thống kê từ Cục Quản lý cạnh tranh trực thuộc Bộ Công Thương.
Thực tế rằng, những người tham gia đều mất tiền để cho một số cá nhân ở cấp cao nhất của kim tự tháp MLM kiếm được thu nhập. Các công ty sẽ khuyến khích bạn tiếp tục tham gia, mất tiền oan với lời hứa hẹn sẽ được phân phối đầy đủ cho những ai tham gia
Vì sao người tham gia dễ bị lừa vào đa cấp
Người tham gia vào mạng lưới đa cấp sẽ bị các công ty này lừa đảo, giúp họ tin rằng họ có khả năng tài chính độc lập thông qua việc kinh doanh đa cấp. Họ sẽ bị thu hút bởi các cụm từ như “lối sống bạn xứng đáng” hoặc “nhà phân phối độc lập” hơn hết có thể là “làm giàu nhanh chóng”
Các sản phẩm, dịch vụ chủ yếu phụ thuộc vào mô hình đa cấp. Các công ty đa cấp này thường sẽ không nhắc đến khả năng thất bại, hay tổn thất về tài chính. Để tạo niềm tin ảo cho người tham gia mô hình này.
Luật lao động đối với người tham gia đa cấp
Những người tham gia bán hàng đa cấp sẽ không được công nhận là nhân viên của công ty MLM. Họ sẽ không có các khoản tiền lương cố định, cũng không nhận được tiền thưởng hay các đền bù từ công ty. Nguồn thu nhập chính của họ chỉ là tiền nhận được từ hoa hồng bán hàng hay tiền hoa hồng nhân viên dưới quyền của họ.
Vì vậy những người tham gia bán hàng đa cấp sẽ không được pháp luật bảo vệ. Họ thường được mô tả là nhà thầu độc lập, chủ doanh nghiệp ,… nhưng trên thực tế, họ chỉ được gắn mác và không có ý nghĩa pháp lý thực tế.
Sản phẩm của mô hình kinh doanh đa cấp
Vì sản phẩm giúp đánh giá được hình thái phát triển của công ty, sản phẩm càng tốt thì niềm tin của khách hàng với công ty càng tăng. Công ty đa cấp cũng không ngoại lệ, vì sản phẩm của công ty đa cấp thường được truyền miệng lan tỏa đến nhiều người. Những sản phẩm này thường chỉ độc quyền và chỉ công ty mới phân phối.
Đây là những hình thái sản phẩm chính của công ty đa cấp được tổng hợp:
- Đa cấp bán hàng hóa
- Đa cấp thương mại điện tử ( mở gian hàng ảo MB24 tại Đắk Lắk)
- Đa cấp khóa học, kĩ năng mềm
- Đa cấp dự án: Các hoạt động đa cấp gắn mác là dự án kinh tế,…
- Đa cấp tiền tệ: lừa đảo người tham gia dùng tiền thật mua đồng tiền ảo
- Đa cấp để các cá nhân tham gia tổ chức: Thông thường mở các buổi offline, giới thiệu doanh nghiệp, từ đó lừa đảo giới thiệu các cá nhân tham gia sẽ được nhận tiền hoa hồng.
- Đa cấp hỗn hợp: đây là hình thức tham gia đa cấp có đặc điểm của nhiều hình thái đa cấp kết hợp lại với nhau.
Như thế nào là doanh nghiệp bán hàng đa cấp đáng tin cậy?
Một doanh nghiệp bán hàng đa cấp đáng tin cậy trước hết phải là doanh nghiệp thực hiện việc bán hàng một cách thực chất. Tức là hoạt động cơ bản của doanh nghiệp đó phải là hoạt động bán hàng, tiêu thụ hàng hóa chứ không phải các hoạt động tuyển dụng, thu hút đầu tư… Một doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính, thực hiện đúng chức năng bán hàng, cần phải đáp ứng các tiêu chí cơ bản sau:
– Có sản phẩm tốt: Nguồn gốc ra đời của hoạt động bán hàng đa cấp xuất phát từ việc một người có một sản phẩm tốt, người đó tìm cách chia sẻ về sản phẩm tốt của mình và qua đó bán sản phẩm đó cho mọi người trong xã hội để mọi người cùng được sử dụng sản phẩm tốt đó. Chỉ khi có sản phẩm tốt thì doanh nghiệp bán hàng đa cấp mới có cơ sở để giới thiệu đến người tiêu dùng và người tiêu dùng mới tin tưởng mua sản phẩm đó.
– Đào tạo nhà phân phối tốt: Nhà phân phối là những người giúp doanh nghiệp giới thiệu và bán hàng cho người tiêu dùng. Do đó, muốn thực hiện chức năng bán hàng của mình một cách tốt nhất, doanh nghiệp bán hàng đa cấp cần phải đào tạo kỹ càng cho nhà phân phối của mình để họ hiểu về sản phẩm và có kỹ năng bán hàng tốt.
– Chủ yếu tập trung bán hàng, không tập trung tuyển dụng: Hoạt động bán hàng đa cấp được thực hiện qua hệ thống nhà phân phối. Do đó song song với việc bán hàng, doanh nghiệp cũng phải tuyển dụng và xây dựng hệ thống nhà phân phối. Tuy nhiên, việc bán hàng phải được chú trọng hàng đầu. Việc tuyển dụng cũng chỉ nhằm phục vụ cho mục tiêu bán hàng. Doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính phải tồn tại dựa trên doanh thu từ hoạt động bán hàng. Khi hàng hóa được tiêu thụ, doanh nghiệp có doanh thu để duy trì hoạt động đồng thời có tiền để chi trả hoa hồng cho nhà phân phối.
Phân biệt bán hàng đa cấp chân chính và bất chính?
Bán hàng đa cấp chân chính
Một doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính, thực hiện đúng chức năng bán hàng, cần phải đáp ứng các tiêu chí cơ bản sau:
Có sản phẩm tốt
Sản phẩm ở đây là một hàng hóa/ dịch vụ nào đó phải đảm bảo chất lượng, mang đến giá trị sử dụng thực sự cho người tiêu dùng. Đặc biệt, giá cả phù hợp với giá trị của sản phẩm.
Đào tạo nhà phân phối tốt
Nhà phân phối là những người giúp doanh nghiệp giới thiệu và bán hàng cho người tiêu dùng. Do đó, muốn thực hiện chức năng bán hàng một cách tốt nhất, doanh nghiệp bán hàng đa cấp cần phải đào tạo kỹ càng cho nhà phân phối của mình để họ hiểu về sản phẩm và có kỹ năng bán hàng tốt.
Bán hàng là chính yếu, tuyển dụng là thứ yếu
Một doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính trước hết phải là doanh nghiệp thực hiện việc bán hàng một cách thực sự. Và bán hàng là hoạt động chính, mục tiêu cuối cùng là bán được nhiều hàng nhất.
Hoạt động bán hàng đa cấp được thực hiện qua hệ thống nhà phân phối. Do đó song song với việc bán hàng, doanh nghiệp cũng phải tuyển dụng và xây dựng hệ thống nhà phân phối.
Tuy nhiên, việc bán hàng phải được chú trọng hàng đầu. Việc tuyển dụng cũng chỉ nhằm phục vụ cho mục tiêu bán hàng. Doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính phải tồn tại dựa trên doanh thu từ hoạt động bán hàng.
Bán hàng đa cấp bất chính – lừa đảo
Song song với các công ty đa cấp chính thống, tồn tại rất nhiều hệ thống đa cấp bất chính, hay còn gọi là “hình tháp ảo”. Trong đó, lợi nhuận không thực sự được xuất phát từ giới thiệu sản phẩm mà từ việc tuyển dụng các thành viên mới. Chúng là lừa đảo, những kẻ đã gây ra tiếng xấu cho “đa cấp chân chính” ở Việt Nam mình.
Các công ty hình tháp ảo, sử dụng thuật ngữ “đa cấp” ám chỉ việc những người khởi xướng và phát động hệ thống (nằm ở đỉnh tam giác – kim tự tháp) lợi dụng và bóc lột những thành viên bên dưới (đáy tam giác).
Những dấu hiệu nhận biết hình thái “bán hàng đa cấp bất chính”
⊗ Sản phẩm không tốt:
Thường là các sản phẩm kém chất lượng, không có giá trị sử dụng. Giá bán rất cao, không tương ứng với giá trị thực. Thậm chí là sản phẩm ảo, không thể nhìn thấy hoặc không tồn tại.
⊗ Tuyển dụng là hoạt động chính:
Vì sản phẩm là kém chất lượng hoặc không có thực, nên hoạt động của “đa cấp bất chính” chỉ là hoạt động tuyển dụng. Tuyển dụng đem lại nguồn thu cho thành viên của hệ thống.
⊗ Người tham gia phải đóng tiền:
Người trước tuyển người sau, khi vào thì phải đóng một khoản tiền nào đó. Đôi khi chúng lấy cớ là khoản này dùng để mua sản phẩm, hay phí hoạt động, hay tiền đặt cọc,… Thực chất, tiền thu từ người tuyến dưới sẽ là thu nhập của người tuyến trên.
⊗ Hứa hẹn những khoản lợi nhuận hấp dẫn:
Người tuyến trên sẽ vẽ ra một thiên đường thu nhập trong mơ để chiêu dụ người khác tham gia làm tuyến dưới. Nào là không cần làm vẫn có tiền, thu nhập thụ động từ các cấp dưới. Rồi nào là lợi nhuận khủng, làm giàu cấp tốc chỉ sau một thời gian ngắn…
Cẩn thận: Hiện nay tại Việt Nam chúng ta xuất hiện rất nhiều các mô hình “kinh doanh quái lạ”, chúng làm mờ mắt nhiều người khi nói rằng đây là một hình thức đầu tư tài chính siêu lợi nhuận, một vốn bốn chục lời… Tỉnh táo bạn nhé, “bán hàng đa cấp” chỉ là một trong nhiều phương thức phân phối sản phẩm/ hàng hóa, chứ không đời nào lại là một mô hình kinh doanh (làm giàu) như nhiều Boss ngoài kia vẫn đang hô hào đâu!
Bán hàng đa cấp tốt hay xấu?
Thế nên để trả lời cho câu hỏi: Bán hàng đa cấp tốt hay xấu?, tôi muốn bạn phải hiểu thật rõ về các hình thức đa cấp đó. Đồng thời, bạn có khả năng tự nhận ra được một công ty hay một mô hình đa cấp thuộc thể loại nào.
Như vậy, nếu hỏi là bán hàng đa cấp tốt hay xấu, sẽ không có câu trả lời chung cho mọi trường hợp được. Tốt hay xấu là tùy từng đối tượng, tùy cách thức mà một doanh nghiệp đa cấp hoạt động.
Nếu là chân chính, tôi cũng đã nêu ra nhiều lợi ích mà hình thức bán hàng đa cấp mang lại ở trên. Khi đó, bán hàng đa cấp là hoàn toàn tốt.
Còn nếu bất chính, chắc chắn là lừa đảo rồi. Mà lừa đảo thì không cần phải nói, ai cũng biết đó là xấu phải không nào?
Vậy là bạn đã nhận ra: bán hàng đa cấp tốt hay xấu rồi chứ?
>> Lời khuyên: Đừng vội phán xét khi chưa tìm hiểu kỹ về một công ty bán hàng đa cấp, hay một người nào đó đang tham gia bán hàng đa cấp bạn nhé!
Kinh doanh đa cấp có vi phạm pháp luật không ?
Kinh doanh đa cấp (KDĐC) được luật pháp nhiều nước công nhận và đã ban hành luật để quản lý hoạt động này. Ở Việt Nam luật về bán hàng đa cấp được ban hành vào ngày 24 tháng 8 năm 2005.
Tại Việt Nam, Nhà nước và Luật Pháp cho phép về bán hàng đa cấp, nhưng cấm bán hàng đa cấp bất chính. Theo điều 48 Luật Cạnh tranh, Cấm doanh nghiệp thực hiện các hành vi sau đây nhằm thu lợi bất chính từ việc tuyển dụng người tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp:
Dấu hiệu bán hàng đa cấp lừa đảo
- Yêu cầu người muốn tham gia phải đặt cọc, phải mua một số lượng hàng hoá ban đầu hoặc phải trả một khoản tiền để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp (một số công ty lách luật bằng cách yêu cầu người tham gia ký vào đơn tự nguyện mua sản phẩm, tuy nhiên, dù là thế nào, phải mua sản phẩm để được tham gia đều là bất hợp pháp).
- Không cam kết mua lại với mức giá ít nhất là 90% giá hàng hóa đã bán cho người tham gia để bán lại;
- Cho người tham gia nhận tiền hoa hồng, tiền thưởng, lợi ích kinh tế khác chủ yếu từ việc dụ dỗ người khác tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp;
- Cung cấp thông tin gian dối về lợi ích của việc tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp, thông tin sai lệch về tính chất, công dụng của hàng hóa để dụ dỗ người khác tham gia.
Có nên tham gia bán hàng đa cấp không?
Ở Việt Nam có rất ít những công ty bán hàng đa cấp đáp ứng được các chỉ tiêu pháp luật của nhà nước mà có rất nhiều các công ty lợi dụng vào các lỗ hổng lách luật để kiếm lợi nhậu cho mình.
Với lời khuyên của mình nếu bạn không hiểu rõ, không nắm rõ được hình thức hoạt động và cứ nghĩ không làm mà vấn nhiều tiền thì tốt nhất không nên tham gia vào công việc này nhé.
Với những thông tin về hình thức bán hàng đa cấp là gì ? Được chúng tôi cập nhật bên trên, mong sẽ giúp được các bạn phần nào về hình thức này để có quyết định tham gia hay không tham gia nhé.
Lợi ích của hình thức kinh doanh đa cấp
Với việc mỗi người trong hệ thống bán hàng đa cấp đều cố gắng để bán được nhiều sản phẩm/ dịch vụ nhất có thể. Khi đó, hoa hồng của họ sẽ càng nhiều, tưởng thưởng xứng đáng cho công sức mà họ bỏ ra. Hơn nữa, nếu những nhà phân phối tuyến dưới cũng bán tốt, người tuyến trên sẽ được nhận thêm phần hoa hồng và thưởng khác nữa. Dưới đây là những lợi ích của bán hàng đa cấp chân chính:
- Mỗi có nhân thuộc hệ thống đều có lợi vì thu được nhiều hoa hồng.
- Công ty cũng có lợi vì bán được nhiều hàng hóa.
- Lượng hàng hóa lưu thông tốt đem đến nhiều giá trị sử dụng cho người tiêu dùng.
- Đồng thời, góp phần giúp xã hội phát triển và tăng trưởng nền kình tế.
- Giảm thiểu chi phí trung gian cho nhà sản xuất: Vì hàng hóa đi trực tiếp đến tay người tiêu dùng nên sẽ cắt giảm được rất nhiều chi phí cho các điểm phân phối.
- Giải quyết được vấn đề việc làm cho xã hội: Từ các chị em nội trợ, sinh viên, đến dân văn phòng,… đều có thể tham gia bán hàng đa cấp để kiếm thêm thu nhập. Đặc biệt là môi trường làm việc rất linh động về địa điểm và thời gian. Theo đó, mô hình này không chỉ giúp xã hội giải quyết vấn đề việc làm mà còn góp phần tăng trưởng kinh tế.
- Người tiêu dùng sớm được tiếp cận sản phẩm chất lượng: Do không phải đầu tư quá nhiều vào các khâu trung gian, nên chất lượng sản phẩm từ công ty bán hàng đa cấp đều khá cao. Ngoài ra, người tiêu dùng còn nhanh chóng được tiếp cận, sử dụng sản phẩm.
Thực tế đa cấp tại Việt Nam
Về cơ bản, Đa cấp tại Việt Nam đã bị biến tướng và trở nên xấu xa. Với những đặc điểm sau đây:
- Người tham gia đa cấp lôi kéo bạn bè và người thân tham gia và dùng mọi cách dụ dỗ, bất kể những người đó có nhu cầu hay không.
- Khuếch đại và khoa trương về khả năng xóa đói giảm nghèo của mô hình đa cấp dù nó chỉ là một kênh bán hàng.
- Dụ dỗ những người ít cơ hội học hành, dân trí thấp và đa số sinh viên nghèo đang muốn đi làm thêm giúp gia đình và hỗ trợ việc học.
- Thích hô khẩu hiệu ở những nơi đông người, khoa trương và đối nghịch với tính cách khiêm tốn của người Việt và những người thành công thực sự.
- Trên thế giới thì mô hình bán hàng đa cấp được xem là hình thức kinh doanh hiệu quả nhưng ở Việt Nam thì mô hình kinh doanh đa cấp này đã trở thành hiệu ứng xấu như lừa đảo, xúi giục và bị phanh phui nhiều vụ việc. Bộ Công đã thành lập đoàn kiểm tra hoạt động bán hàng đa cấp với nhiều công ty hiện nay.
Xem thêm: Affiliate Marketing là gì? Cách thực hiện chiến dịch Affiliate Marketing hiệu quả
Nếu còn thắc mắc vấn đề gì trong bài viết trên, vui lòng để lại phản hồi bên dưới. Đội ngũ Winerp.vn sẽ tích cực trả lời những phản hồi của các bạn. Chúc các bạn thành công.
