Ma trận BCG là gì? Phương pháp tính ma trận BCG

Cách xây dựng ma trận BCG

Đầu tiên, xác định thước đo hoặc tốc độ thị phần tăng kỳ vọng đối với mỗi sản phẩm và dịch vụ trong danh mục. Và biểu thị mỗi sản phẩm trong danh mục vào bốn phần của hình chữ nhật được xác định bởi hai chiều: thị phần tương đối và tốc độ tăng trưởng tương đối.

Ưu điểm và nhược điểm

Lợi ích của ma trận BCG:

• Dễ thực hiện;
• Giúp hiểu được các vị trí chiến lược của danh mục đầu tư kinh doanh;
• Nó là điểm khởi đầu tốt để phân tích kỹ lưỡng hơn.

Phân tích tăng trưởng đã bị chỉ trích nặng nề vì quá đơn giản hóa và thiếu ứng dụng hữu ích. Sau đây là những hạn chế chính của ma trận BCG:

• Kinh doanh chỉ có thể được phân loại thành bốn góc phần tư. Có thể khó hiểu khi phân loại một đơn vị kinh doanh rơi ngay giữa.
• Nó không định nghĩa ‘thị trường’ là gì. Các doanh nghiệp có thể được phân loại là những bò sữa, trong khi chúng thực sự là những con chó, hoặc ngược lại.
• Không bao gồm các yếu tố bên ngoài khác có thể thay đổi hoàn toàn tình hình.
• Thị phần và tăng trưởng ngành không phải là yếu tố duy nhất của lợi nhuận. Bên cạnh đó, thị phần cao không có nghĩa nhất thiết là lợi nhuận cao.
• Nó phủ nhận sự cộng hưởng giữa các đơn vị khác nhau cùng tồn tại. Chó có thể quan trọng như bò sữa đối với các doanh nghiệp nếu nó giúp đạt được lợi thế cạnh tranh cho phần còn lại của công ty.

Hướng dẫn cách sử dụng ma trận BCG chi tiết

Để có thể sử dụng ma trận BCG, chúng ta sẽ tìm hiểu về những giả định có thể xảy ra trong ma trận BCG nhé!

Thị phần “dấu hỏi”

Khi sản phẩm, dịch vụ của bạn ở trong thị phần “dấu hỏi”, thị trường chung của ngành có những sự tăng trưởng cao nhất định và có khả năng tạo ra lợi ích trong dài hạn. Tuy nhiên, sản phẩm của bạn tăng trưởng ra sao vẫn là một “dấu hỏi” khi thị trường có thể phát triển, nhưng sản phẩm lại chiếm thị phần thấp trong thời điểm hiện tại.

Trong góc phần tư này, doanh nghiệp có thể quyết định rút để bảo toàn vốn hoặc tiếp tục nuôi dưỡng với hy vọng “dấu hỏi” sẽ biến thành “ngôi sao”.

Thị phần “ngôi sao”

Nếu sản phẩm/ dịch vụ của doanh nghiệp đạt được góc phần tư này, xin chúc mừng. Doanh nghiệp của bạn đã có một sản phẩm/ dịch vụ vừa chiếm thị phần cao vừa có thị phần kinh tế tương đối lớn so với những đơn vị khác.

Thông thường, doanh nghiệp đang có lợi thế cạnh tranh và nhiều cơ hội phát triển dài hạn. Khi có một “ngôi sao”, doanh nghiệp có thể chọn cách đầu tư nguồn lực nhiều hơn để nắm giữ vị trí dẫn đầu, cũng như chiến lược để giữ ổn định cho giai đoạn tiếp theo là “con bò”.

Thị phần “con bò“

Đại đa số doanh nghiệp mong muốn có sản phẩm dịch vụ của mình thuộc góc phần tư này. Doanh nghiệp sẽ nắm giữ thị phần lớn, có vị thế cạnh tranh nhưng sản phẩm có tốc độ tăng trưởng thấp nhưng ổn định.

Để đạt được góc phần tư này, doanh nghiệp phải đảm bảo được rằng mình đã chiếm một lượng thị phần lớn trên thị trường.

Trong giai đoạn bò/ “bò sữa”/ “bò tiền” này, doanh nghiệp nên đầu tư để giữ thị phần của mình và đem một phần lợi nhuận để đầu tư vào những “ngôi sao” đang phát triển của doanh nghiệp.

Thị phần “con chó”

Thị phần “con chó” là góc phần tư không một doanh nghiệp nào mong muốn khi sản phẩm/ dịch vụ có tình trạng: thị phần nhỏ, khả năng cạnh tranh thấp và ngành có tốc độ tăng trưởng chậm.

Những sản phẩm/ dịch vụ này sẽ “đốt” rất nhiều tiền của doanh nghiệp để duy trì. Trong khi đó, với lượng tiền bỏ vào “con chó”, doanh nghiệp có thể đem đi đầu tư cho sản phẩm, dịch vụ khác của mình có khả năng tăng trưởng cao hơn.

Trong giai đoạn này, doanh nghiệp có nhiều phương án để lựa chọn như:

• Quyết định thoái vốn và đầu tư vào một sản phẩm/ dịch vụ khác
• Thay thế hoặc cải tiến sản phẩm/ dịch vụ đó và tái bán ra thị trường một lần nữa.
• Hoặc bằng mọi giá chiếm nhiều thị phần nhất có thể và khai thác được thị phần đó.

Tuy nhiên, doanh nghiệp nên tham khảo những ý kiến chuyên gia trong lĩnh vực kinh tế và lĩnh vực chuyên môn cùng lúc để có những nhận định chính xác nhất có thể.

Đến đây, Tino Group hi vọng rằng bạn/ quý doanh nghiệp đã có cái nhìn tổng quan về “ma trận BCG là gì” và cách để sử dụng ma trận BCG. Việc đánh giá tổng quan vẫn chưa phải là phương án đầy đủ để doanh nghiệp dồn toàn lực để phát triển sản phẩm. Tham khảo ý kiến chuyên gia và phân tích số liệu sẽ giúp cho doanh nghiệp có cái nhìn tốt hơn về thị phần mình đang thực sự nắm giữ đấy! Chúc bạn/ quý doanh nghiệp sẽ có thật nhiều sản phẩm dịch vụ nằm trong “con bò” và “ngôi sao”!